Ўшдаги ягона ногиронларга протез ўрнатадиган марказ давлат эътиборидан четда қолган

Бекмурат Абдимановнинг чап оёғига 1990-йили автомашина ҳалокатидан кейин  протез ўрнатилган. Бекмурат ўзи Ўш областининг Алай районида истиқомат қилиб, ҳар йили Ўш шаҳрига оёғидаги протез ҳолатини текширтириш учун келиб туради. Тоғли ҳудудда ясалма оёғини кўп сақлай олмайди.

“Мен қишлоқда яшаганим учун анча-мунча майса ўраман, деҳқончилик қиламан. Шунда оёғимга бирор нарса тегиб кетса, протезларда ёриқлар пайдо бўлади. У билан кўп ҳаракатлана олмай қоласан. Шундай вақтларда бу ерга таъмирлатгани келиб тураман. Янги протезлар беш йилда бир марта Германия давлатидан келтирилади. Таъмирланганлар эса, кўпга чидамайди. Анчадан бери бу ерда техникалар янгиланмаган. Агар янгиланса биз учун ҳам анча қулайликлар яратилар эди”,-Б. Абдиманапов.

Бу ерда бир ойда 30га яқин инсонни тана аъзоларидан қўл ва оёқларнинг шакллари ясалади. Керакли анжом ва зарур маҳсулотларни етишмаслиги мутаҳассисларга муаммо яратмоқда.

“Биз ҳозирги кунда фойдаланаётган ускуналаримиз 30-40 йил муддатга кафолат билан ишлаб чиқарилган. Бизга ҳам ҳозирги замонавий техникалардан олиб келинганда соғлиғидан имокнияти чекланганлар учун сифатли маҳсулотлар ишлаб чиқарар эдик”, – Абдулхаким Тажибаев Республика протез ортопедия маҳкамасининг Ўшдаги филиали раҳбари.

Мазкур марказда Тохиржон Толипов имконияти чекланганлар учун оёқ суякларини текизлайдиган  оёқ кийимлар тайёрлайди. Бироқ етарли ускуналара етишмаслигидан бу ерга келганлар ойлаб навбат кутишга тўғри келишини айтади.

“Бизда ускуналардан ташқари баъзи ўлчамлар йўқлиги ҳам узоқ навбат кутишга олиб келади. Битта буюртма бир хафтадан бир ойгача ясалади”,- дейди Тохиржон уста.

Ўш шаҳридаги ягона ҳисобланган имконияти чекланганлар учун протез  ясайдиган марказдаги ускуларнинг 80 фоизи деярли эскирган ҳисоби. Уларнинг дастлабкиларидан фойдалани бошланганига 50-60 йил бўлган. Энг охирги марта Хитой Халқ Республикасидан ёрдам сифатидан келган техникаларга ҳам 10 йилдан ортди. Бу ердаги тикув машиналари ҳам эскирганидан чеварлари ишини анча мураккаблаштиради.

“Машиналаримиз эскилиги етгани, ишимиз кўпайган вақтда билинади. Сабаби игналари тез-тез синиб қолади. Бундан ташқари ҳали у ери,ҳали бу ери бузилаверганидан бир кунда битадиган ишимиз уч кунда, баъзида бир ҳафтага ҳам ўтиб кетади. Янги машина олсак яхши бўлар эди. Собиқ Совет иттифоқидан бери ишлатилаётган машиналар муддатини ўтаб бўлди. Айрим вақтларда шовқинига ҳам чидагинг келмай қолади”, – чевар  Доно Маткаримова.

Республика протез ортопедия маҳкамасининг Ўшдаги филиали техник томондан замонавий ускуналарга мухтож. Бундан ташқари филиал биносида ҳам бир-икки оғиз айтар гаплар бор. Қуёшли кунда одатдаги муассасалардан фарқ қилмаган мазкур жойда қишнинг совуғи аниқ сезилади. Сабаби ёмғирли кунларда чакка ўтган бино хоналарида қишнинг аёзли кунларида совуқ ҳукмрон. Ҳозирги кунда қачон бу ерга эътибор қаратила бошлаши номаълум.

Таъкидлаб ўтсак, Ўшдаги ортопедия протез буюмлар муассасасида уч областдаги тўрт минг нафарга яқин имконияти чекланганлар рўйҳатда туриб, ўзларига керакли тана аъзоларни шу ерда ясатишади. Уларга протез ва оёқ кийимлар бепул берилади.

Мақола БМТТД ва Финландия ташқи ишлар вазирлиги ҳамкорлигидаги «Қирғизистон Республикасида суд адолатидан фойдаланишни кенгайтириш” ва “Барқарор тинчликни таъминлаш мақсадида ҳуқуқ ҳамда адолат устуворлигини такомиллаштириш” лойиҳалари кўмагида тайёрланди.

Хилола Ашурова, Биз, 18.01.2016

Оставьте первый комментарий

Оставить комментарий

Ваш электронный адрес не будет опубликован.


*